Compositie in fotografie

Compositie in fotografie gebruik je om het oog van een kijker door het beeld te leiden. Als fotograaf geef je hiermee aan welke elementen extra aandacht verdienen. Compositie is, naast het gebruik van verschillende soorten licht, één van de belangrijkste ingrediënten om een visueel krachtige foto te maken. Op deze pagina ontdek je voorbeelden van de 5 krachtigste composities voor het maken van aantrekkelijke foto’s. 

compositie
Gebruik licht en compositie voor het maken van visueel aantrekkelijke afbeeldingen

Wat is compositie in fotografie?

Compositie in fotografie is de manier waarop verschillende elementen geordend zijn zodat ze samen één geheel vormen. Met als doel om een visueel aantrekkelijke afbeelding te ontwerpen. Er zijn verschillende compositieregels die houvast geven bij de positionering van belangrijkste elementen van een afbeelding. 

Voorbeelden van compositie in fotografie

Er zijn verschillende compositieregels. Dit zijn de voorbeelden van de 5 krachtigste composities in fotografie. 

  • 1. Regel van derden
  • 2. Diagonale compositie
  • 3. Gulden snede
  • 4. Symmetrische compositie
  • 5. Leidende lijnen

Regel van derden

De regel van derden is een regel die veel beginnende fotografen als eerste leren. Het is eenvoudig toe te passen, mede dankzij de visuele hulplijnen die op veel digitale camera’s zijn aangebracht. Het is ook de eerste compositieregel die fotografen leren in de basiscursus fotografie

compositie in fotografie
Bij de regel van derden plaats je de belangrijkste elementen op de lijnen en snijpunten

Bij de regel van derden wordt een afbeelding verdeeld in 9 gelijke vlakken. Dit wordt gedaan door het trekken van 2 horizontale en 2 verticale lijnen. De belangrijkste elementen van een foto plaats je op één van de 4 snijpunten. Dit zijn de plekken waarbij de lijnen elkaar kruisen. Deze compositieregel werkt extra goed bij portretfotografie en landschapsfotografie.

Diagonale compositieregel

De diagonale compositie is iets minder bekend dan de regel van derden, maar niet minder krachtig zodra je hem toepast bij het fotograferen. Deze compositieregel pas je toe tijdens het fotograferen en kan je achteraf in de nabewerking verbeteren door de afbeelding bij te snijden. 

compositie fotografie voorbeeld

Bij de diagonale compositie stuur je het oog van de kijker door de afbeelding. Hierbij trek je vanuit elke hoek van de foto een denkbeeldige lijn naar binnen. De elementen waar jij als fotograaf nadruk op wilt leggen plaats je op de diagonale lijnen. Hierdoor is het bruikbaar in verschillende vormen van fotografie.

Gulden snede compositie

De gulden snede compositie is één van de krachtigste regels in de fotografie. Het is een wiskundige verhouding waarbij er een curve ontstaat die het oog van de kijker door je afbeelding begeleid. De belangrijkste elementen plaats je op de lijn van de curve, maar allerbelangrijkste element plaats je aan het einde van deze curve. Zo komt de kijker altijd uit op het allerbelangrijkste punt van de foto. 

compositieregel

Symmetrische compositie of asymmetrisch? 

Kies je voor orde of juist voor chaos in je foto? Bij een symmetrische compositie kies je overduidelijk voor rust en balans. Bij een symmetrische compositie heeft een afbeelding twee gelijkwaardige helften die elkaars spiegelbeeld lijken te zijn. Dit kun je eenvoudig checken door een horizontale lijn, of verticale lijn door de afbeelding te trekken.

Zijn de helften van de afbeeldingen na het trekken van deze lijnen niet gelijk aan elkaar? Dan heb je te maken met een asymmetrische compositie

compositie voorbeeld

Leidende lijnen in fotografie

Het gebruik van composities in fotografie kan je vergelijken met een toolbox waarmee je, als je het goed gebruikt, gegarandeerd imposante foto’s kunt maken. De volgende techniek uit deze toolbox zijn leidende lijnen.

Leidende lijnen zijn visuele elementen in een foto die het oog van de kijker naar het belangrijkste punt van de afbeelding begeleiden. Ze zijn er in verschillende vormen met zowel rechte lijnen als gebogen lijnen. Voorbeelden van deze visuele elementen zijn: sloten, rivieren, rijen bomen, wegen, spoorwegen, hekken, bruggen en fietspaden.

leidende lijnen fotografie

Compositieregels

Enthousiast geworden? Van elk van deze 5 compositie voorbeelden hebben we een uitgebreid artikel geschreven met nog meer uitleg en een stap voor stap handleiding hoe je de compositieregel kunt toepassen. Kies één van de onderstaande regels voor meer uitleg.