Scherptediepte is één van de belangrijkste begrippen in fotografie. Je past het toe op elke foto die je maakt. Kies je voor een grote of een kleine scherptediepte om je visueel aantrekkelijk beeld te maken? In dit artikel leggen we je uit hoe je het correct toepast en op deze manier alles uit je foto’s haalt.
Wat is scherptediepte?
Scherptediepte wordt gebruikt om het scherpe gedeelte van een foto aan te geven. Voor een kleine scherpte fotografeer je met een grote diafragma opening. Hiervoor stel je de camera in op een klein diafragma getal zoals f/2.8. In het Engels wordt scherptediepte DOF genoemd. Dit staat voor Depth Of Field.
De scherptediepte wordt bepaald door 3 belangrijke factoren:
- Diafragma
- Brandpuntsafstand
- Afstand tussen camera, onderwerp en achtergrond
Zodra je een foto gaat maken bepaal je eerst het scherpte bereik wat je nodig hebt om je onderwerp zo goed mogelijk over te brengen op beeld. Daarna kies je een compositie om de foto voor de kijker nog opvallender te maken. Tot slot denk je na welk standpunt het beste past bij het soort licht waarmee je op dat moment te maken hebt.
Scherptediepte en diafragma
Hoeveel scherptediepte er in een foto zit wordt bij je camera-instellingen voor een groot gedeelte bepaald door het ingestelde diafragma. Het diafragma is de opening van de cameralens. Bij een groot diafragmagetal (f/8.0) is er een kleine diafragmaopening wat een grote scherpte bereik geeft als resultaat.
Kleine scherptediepte
Bij een kleine scherptediepte is er maar een klein deel van de foto scherp en een groot gedeelte onscherp. Hiervoor wordt gebruik gemaakt van een klein diafragma getal zoals f/2.8. In portretfotografie wordt een kleine scherpte veelvuldig toegepast. Overdrijf dit niet want voor je het weet maak je alleen maar onscherpe foto’s.
Je stelt bij portretfotografie scherp op het oog van de persoon. Bij veel camera’s kan je de eye tracking functie gebruiken. Vanaf het oog vervaagd alles. Het menselijk oog wordt automatisch naar het scherpste deel van een foto getrokken. Door met weinig scherpte te fotograferen vestig je daarom de nadruk op het scherpe gedeelte van de foto en kan je storende objecten op de achtergrond minder aandacht geven.
Je kunt het effect van de vage achtergrond versterken door met je camera dichtbij je onderwerp te fotograferen. De afstand tussen je camera en je onderwerp is dan klein en de afstand tot de achtergrond groot. Dit zorgt voor een extra vage achtergrond.
Bokeh effect
Bokeh is de naam voor de vage achtergrond die ontstaat zodra je gaat fotograferen met een kleine scherptediepte. Lees in het uitgebreide artikel: “Wat is bokeh?” hoe je het bokeh effect kunt toepassen om visueel aantrekkelijke foto’s te maken.
Grote scherptediepte
Bij een grote scherptediepte is er een groot deel van de foto scherp. Hierbij kan zelfs de volledige foto scherp zijn. Kies als diafragma voor f/8.0 voor een groot scherpte bereik. Van deze instelling wordt vaak gebruik gemaakt bij landschapsfotografie. Ideaal voor het vastleggen van mooie vergezichten.
Het helpt als je hierbij met een groothoeklens fotografeert zoals een 16-35mm i.p.v. een allround 24-70mm lens. Want ook de brandpuntsafstand is van invloed op het ontstaan van scherptediepte.
Ook bij het maken van groepsfoto’s kies je voor een grote scherptediepte. Zo zorg je ervoor dat elke persoon scherp op de foto staat. Zeker als je werkt met grotere groepen waarbij mensen op verschillende rijen achter elkaar staan.
365 dagen plezier met fotografie
Scherptediepte wordt bepaald door je diafragma, afstand tot het onderwerp en de gekozen brandpuntsafstand. Het is de belangrijkste beslissing die je maakt zodra je gaat fotograferen. Over het algemeen gebruik je bij portretfotografie een kleine scherptediepte en bij landschapsfotografie juist weer een zo groot mogelijk scherptebereik. Natuurlijk is er op elke fotografieregel ook weer een uitzondering te bedenken. Zoals bij panning en het drag the shutter effect waarbij je bewust bewegingsonscherpte toepast.
Fotograferen, en de belangrijke rol die scherptediepte daarin speelt, leer je vooral door te doen. Ontdek hoe je 365 dagen per jaar plezier beleefd met fotografie dankzij de online basiscursus fotografie. Geholpen door de vele praktische opdrachten leer je op een speelse wijze alle technieken die je nodig hebt om vanaf nu altijd scherpe en kleurrijke foto’s te kunnen maken.
Andere fotografen bekeken ook:
- De 5 krachtigste composities voor het maken van aantrekkelijke foto’s
- De 7 allermooiste soorten licht in fotografie met voorbeeldfoto’s
- In 3 eenvoudige stappen de beste camera-instellingen voor iedere foto
- Kies de juiste autofocus stand en maak altijd haarscherpe foto’s